środa, 18 lutego 2009

pstrąg pokokowy


Pstrąg potokowy (Salmo trutta fario) - ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae).
Spis treści[ukryj]
1 Występowanie
2 Opis
3 Odżywianie
4 Rozród
5 Zagrożenia
6 Ochrona
7 Zobacz też
//

Występowanie [edytuj]
W Polsce liczny na południu i północy kraju, występuje: w górskich potokach: Beskidów, Tatr, Sudetów, Rudawa, Przemsza, Jury Krakowsko-Częstochowskiej; Dolny Śląsk, Pomorze Zachodnie i Środkowe, Warmia i Mazury, dopływy Warty. Poza Polską w naturalny sposób występuje w całej niemal Europie oraz północnej Afryce i nielicznie w Azji. Sztucznie rozprzestrzeniony na wszystkie kontynenty za wyjątkiem Antarktydy. Żyje w zimnych, dobrze natlenionych i dzikich (nieuregulowanych) rzekach - głównie górskich.

Opis [edytuj]
W Polsce osiąga maksymalnie ok. 80 cm i 5 kg. Kształt torpedowaty - ułatwiający życie w wartkim prądzie rzeki. Ubarwienie bardzo zmienne - zależne od miejsca przebywania. Na ciele liczne czarne i czerwone kropki. Brzuch żółtobiały lub żółty. Płetwa tłuszczowa jasna, ciemnoobrzeżona. Młode osobniki mają duże, wyraźne niebieskoszare plamy na bokach. Dorosłe samce mają często hakowato zagiętą ku górze szczękę dolną i dłuższą głowę niż samice.

Odżywianie [edytuj]
Jest typowym drapieżnikiem. Młode osobniki zjadają larwy owadów i skorupiaki. Dorosłe zjadają głównie ryby i owady. Często przechodzi na pokarm sezonowy, np. wczesną wiosną bardzo chętnie zjada świeżo wybudzone ze snu zimowego żaby.W maju odżywia się jętką majową, lipiec-sierpień- głównie małe ryby: cierniki, głowacze, słonecznice, kozy itp. Przystępując do tarła nie przestaje się odżywiać,powszechny jest również kanibalizm.

Rozród [edytuj]
Do tarła przystępuje jesienią podejmując krótkie (z reguły kilkukilometrowe) wędrówki tarłowe do niewielkich dopływów ze żwirowym dnem. Jednej samicy zazwyczaj towarzyszy kilka samców. Ikra jest składana do zagłębień wykopanych przez samice w żwirze pokrywającym dno.Zapiaszczenie tego żwiru ma silny wpływ na przeżywalność ikry i w miejscach gdzie jest ono bardzo silne tarło może się okazać zupełnie nieefektywne i larwy się nie wylęgną.Larwy tuż po wylęgu mają duży woreczek żółtkowy.

Zagrożenia [edytuj]
W Polsce zagrożony z powodu systematycznego niszczenia jego siedlisk poprzez postępującą zabudowę hydrotechniczną rzek górskich oraz dużą presją wędkarską i kłusownictwo.

Ochrona [edytuj]
W Wiśle i jej dopływach do ujścia Sanu oraz dopływach Odry do ujścia Bystrzycy:
okres ochronny: 1.09 - 31.01
wymiar ochronny: 25 cm
Pozostałe wody:
okres ochronny: 1.09 - 31.12
wymiar ochronny: 30 cm
Limit dziennego połowu: 3 sztuki (łącznie z amurem białym, boleniem, brzaną, lipieniem, karpiem, szczupakiem i sandaczem)

ciernik


Ciernik (Gasterosteus aculeatus) – ryba z rodziny ciernikowatych. Zamieszkuje zbiorniki wodne, a także zakola rzek gdzie prąd jest znikomy. Występuje przy brzegu i na płyciznach, często w tych samych zbiornikach co cierniczek. W zakolach rzek i w czystszych jeziorach żyje w ławicach. Bywa hodowany w akwariach ze względu na ciekawe obyczaje rozrodcze i zmianę ubarwienia samców w okresie godowym. W okresie tarła samiec buduje gniazdo na ikrę. Nie ma wymagań co do jakości wody.
Spis treści[ukryj]
1 Charakterystyka
1.1 Morfologia
2 Tryb życia
3 Rozmnażanie
4 Pożywienie
5 Hodowla
5.1 Rozmnażanie w warunkach hodowlanych
6 Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników
7 Przypisy
8 Zobacz też
//

Charakterystyka [edytuj]

Morfologia [edytuj]
Trzy charakterystyczne ciernie na grzbiecie, szaro-srebrzyste ubarwienie (u samców w okresie godowym brzuch i boki ciała stają się czerwone).
Występowanie
Półkula Północna, pospolity także w Polsce.
Długość ciała
Rzadko więcej niż 10 cm, najczęściej 5-8.

Tryb życia [edytuj]
Cierniki zamieszkują najróżniejsze biotopy, od rowów po otwarte morze (wody słonawe, takie jak Bałtyk). Przez większość roku cierniki żyją w luźnych ławicach. Wyjątkiem jest pora tarła, kiedy samce zajmują terytoria. Stają się agresywne i zaciekle bronią swych rewirów. Kolce na grzbiecie stanowią wprawdzie pewną ochronę przed wrogami naturalnymi, ale mimo to wiele cierników pada ofiarą rzęsorków ryjówkowate, wydr i dużych ryb drapieżnych. Wrogami cierników są też zimorodki i kilka innych gatunków ptaków wodnych.

Rozmnażanie [edytuj]
Pora tarła przypada na okres między końcem marca, a początkiem sierpnia, kiedy w wodzie nie brak różnego pożywienia. Niektóre cierniki żyjące w morzu wyruszają na tarło pod prąd rzek i potoków. Populacje stacjonarne odbywają tarło w wodach, w których żyją. U większości gatunków cierników samiec w porze tarła ma kolorowe ubarwienie i zaciekle broni swego terytorium. W odpowiednim miejscu, np. w zagłębieniu na dnie lub nisko między roślinami, buduje gniazdo i wabi do niego wszystkie znajdujące się w okolicy samice. Kiedy samica złoży do gniazda ikrę, samiec natychmiast ją zapładnia. Zapłodnionej ikry i narybku samiec broni, dopóki rybki nie dorosną i nie rozpoczną samodzielnego życia.

Pożywienie [edytuj]
Pożywienie cierników jest bardzo różnorodne. Żywią się głównie małymi zwierzętami wodnymi, takimi jak larwy owadów i skorupiaki. Poza tym lubią ikrę i narybek innych ryb, w tym także przedstawicieli własnego gatunku. Cierniki często polują w nocy, lokalizują zdobycz posługując się linią boczną, chociaż duże i wrażliwe oczy pozwalają na korzystanie ze wzroku nawet przy bardzo niewielkiej ilości światła.

Hodowla [edytuj]
Akwarium średnie lub duże, temperatura nie większa niż 22 °C, pokarm tylko żywy; uwaga – samce są bardzo agresywne w stosunku do innych samców, szczególnie w porze godowej.

Rozmnażanie w warunkach hodowlanych [edytuj]
Należy umieścić w akwarium gęste rośliny o delikatnych gałązkach (np. rogatek, wywłócznik), aby samiec w porze godowej mógł zbudować tam gniazdo z pęcherzyków powietrza. Na czas tarła wybieramy samca najmocniej wybarwionego i umieszczamy z nim kilka samic. Po złożeniu ikry przez samice należy je odłowić by nie przeszkadzały samcowi w opiece nad potomstwem. Po kilku dniach odławiamy także samca, bo może zacząć zjadać młode. Małe cierniki karmimy pierwotniakami i planktonem.

Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników [edytuj]

Mechanizm molekularny zmian morfologicznych w ewolucji cierników (Gasterosteus aculeatus). Rysunek na podstawie pracy zespołu Davida Kingsleya z Uniwersytetu Stanforda. [1]
A, C. Schematyczny rysunek formy morskiej i słodkowodnej ciernika, widok od strony brzusznej. Zaznaczone struktury pasa barkowego (kolor żółty) i miednicowego (niebieski). Forma słodkowodna ma zredukowane kolce odbytowe i struktury pasa miednicowego w porównaniu do formy morskiej. Pas barkowy pozostaje bez zmian.
B, D. Schematyczny rysunek fragmentu genomu ciernika zawierający gen Pitx1. Kolorem czarnym zaznaczona jest nić DNA; kolorem lazurowym sekwencje regulatorowe odpowiadające za ekspresję Pitx1 w wymienionych strukturach; kolorem czerwonym sekwencja kodująca genu Pitx1.
Przyczyną redukcji pasa miednicowego u cierników słodkowodnych jest mutacja w jednym z enhancerów (kolor niebieski) genu Pitx1 (kolor czerwony), powodująca brak ekspresji genu Pitx1 w zawiązkach płetwy odbytowej w okresie embrionalnym. Płetwy odbytowe, u cierników przekształcone w kolce, są strukturami homologicznymi z tylnymi kończynami innych kręgowców. Gen Pitx1 warunkuje różnice strukturalne pomiędzy przednimi i tylnymi kończynami kręgowców.
U formy słodkowodnej zauważalna jest asymetria zredukowanych kolców, kolec po lewej stronie jest nieco większy. Spowodowane jest to efektem genu Pitx2, którego produkt jest zbliżony do białka Pitx1. W odróżnieniu od Pitx1 gen Pitx2 ulega ekspresji tylko w lewej części ciała, normalnie warunkując asymetryczne położenie narządów, na przykład serca po lewej stronie. W przypadku cierników słodkowodnych, jego słaby efekt powoduje silniejsze rozwinięcie kolców po lewej stronie ciała.

karaś


Karaś (Carassius) – rodzaj ryb z rodziny karpiowatych.
Spis treści[ukryj]
1 Cechy
2 Gatunki: [1]
3 Przypisy
4 Zobacz też
//

Cechy [edytuj]
długość: 20-35 cm (wyjątkowo do 40cm)
waga: 2-2,5 kg (wyjątkowo do 5 kg)
rozmnażanie: jajorodne
ilość jaj: 150 000-300 000
czas inkubacji: 3-7 dni
dojrzałość płciowa: 2-3 lat (samiec), 3-4 lat (samica)
pożywienie: larwy owadów, niewielkie skorupiaki, mięczaki
długość życia: 5-10 lat (w hodowli do 25 lat) Rekordowa długość życia wynosiła 28 lat.[potrzebne źródło]
zasięg występowania: w rzekach całej Polski i zbiornikach wodnych, z wyjątkiem szybko płynących potoków i zbiorników górskich
siedlisko: płytkie, zarastające roślinnością zbiorniki wodne, wypłycone części dużych jezior, małe oraz ciepłe jeziora z bogatą roślinnością wodną
Wymiar ochronny - brak, okres ochronny - brak

Gatunki: [1] [edytuj]
Carassius auratus - złota rybka (welon)
Carassius carassius - karaś pospolity
Carassius cuvieri
Carassius gibelio - karaś srebrzysty

Przypisy [edytuj]
Na podstawie danych z 15-05-2006 w Integrated Taxonomic Information System (ITIS) (http://www.itis.gov/)

Zobacz też [edytuj]
karaś złocisty.
Źródło „http://pl.wikipedia.org/wiki/Kara%C5%9B

brzana


Brzana (Barbus barbus) - gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych.
Spis treści[ukryj]
1 Występowanie
1.1 Nazwy synonimiczne
2 Opis
3 Tryb życia
4 Odżywianie
5 Rozmnażanie
6 Znaczenie gospodarcze
7 Ochrona
8 Zobacz też:
9 Linki zewnętrzne:
//

Występowanie [edytuj]
Występuje w dorzeczach Loary, Rodanu, Renu, Dunaju, Łaby, Odry, Wisły, Tamizy, Niemna, Dniestru i Dniepru oraz na Półwyspie Iberyjskim. Tylko w wodach słodkich. Introdukowana we Włoszech i Maroku. Bywa hodowana w akwariach.

Nazwy synonimiczne [edytuj]
Cyprinus barbus
Cyprinus barba
Barbus vulgaris
Barbus communis

Opis [edytuj]
Ciało długie, niskie i walcowate. Otwór gębowy dolny wysuwany zaopatrzony w dwie pary wąsików. oczy skierowane nieco ku górze. Płetwa ogonowa głęboko wcięta. Ostatni promień płetwy grzbietowej jest twardy i gruby, na tylnej krawędzi ząbkowany. Grzbiet oliwkowozielony lub ciemnoszary, boki jaśniejsze, brzuch biały. Płetwy grzbietowa i ogonowa szare z ciemniejszym obrzeżeniem, pozostałe płetwy czerwonawe. Osiąga przeciętnie około 70 cm, maksymalnie 120 cm długości i 12 kg wagi. Rekord Polski wynosi 85 cm (2003).

Tryb życia [edytuj]
Ryba typowo rzeczna. Przebywa zazwyczaj w miejscach o twardym, kamienistym lub kamienisto-żwirowym dnie i szybkim nurcie. Osobniki młode najczęściej przebywają bliżej brzegu, starsze zaś w głównym nurcie, w głębszej wodzie. Młode brzany są wrażliwe na spadek zawartości tlenu w wodzie.

Odżywianie [edytuj]
Głównym pokarmem są larwy owadów wodnych (muchówki, chruściki, widelnice, jętki) oraz kiełże, mięczaki i skąposzczety, rzadziej małe ryby.

Rozmnażanie [edytuj]
Samce dojrzewają płciowo w 2 lub 3 roku życia, samice w wieku 4-5 lat. Tarło odbywa się etapami od maja do sierpnia, w temperaturze 15-18 °C, na piaszczystym lub kamienistym podłożu w płytkiej wodzie. U samca na grzbiecie i głowie występuje wysypka tarłowa. Wylęg następuje po 6-8 dniach. młode brzany mają około 9 mm długości zaraz po wykluciu, a po 3 tygodniach osiągają długość 3 cm. Po roku brzana ma około 12 cm. W następnych latach przyrost wynosi około 5 cm. W wieku 13 lat długość wynosi około 50 cm. Ikra brzany jest trująca.

Znaczenie gospodarcze [edytuj]
Na niektórych obszarach brzana ma duże znaczenie gospodarcze. Chętnie łowiona na wędkę na grunt, spławik oraz spinning. Ze względu na wrażliwość na spadek zawartości tlenu w wodzie, wykorzystuje się je jako bioindykatory w procesach uzdatniania wody.

pstrąg


Pstrąg - zbiorowa zwyczajowa nazwa drapieżnych gatunków ryb należących do rodziny łososiowatych (Salmonidae). Pokrewne gatunki/podgatunki, które w krajach anglosaskich bądź niemieckojęzycznych są określane jako trout (ang.) czy Die Forelle (niem.). W języku polskim formy wędrowne tych samych gatunków określane są zazwyczaj jako "troć".
Mianem pstrągów określa się różne gatunki. Najczęściej:
pstrąg potokowy- należący do rodzaju Salmo (pstrąg, troć)
pstrąg tęczowy - należący do rodzaju Oncorhynchus (łosoś pacyficzny)
pstrąg źródlany - należący do rodzaju Salvelinus (palia)
Czasem zalicza się też inne np.:
pstrąg jeziorowy - należący do rodzaju Salmo
pstrąg marmurkowy - należący do rodzaju Salmo
Pstrągi występują zwykle w zimnych, przejrzystych strumieniach i jeziorach. Naturalny obszar występowania obejmuje Europę, Azję Północną oraz Amerykę Północną. Kilka gatunków zostało sztucznie wprowadzonych do Australii i Nowej Zelandii, przyczyniając się do wyparcia rodzimych gatunków ryb.
Odizolowane populacje często różnią się znacznie kształtem, jednak liczba rzeczywistych genetycznych gatunków jest znacznie mniejsza niż wynikałoby to z różnic morfologicznych.
Pstrąg tęczowy jest gatunkiem najbardziej udomowionym przez człowieka i najczęściej hodowanym w celach konsumpcyjnych.Najwięcej hodowli pstrąga tęczowego znajduje się na Pomorzu. Pstrąg potokowy jest hodowany głównie w celu zarybiania rzek o charaterze górskim.

Gatunki/Podgatunki [edytuj]
Troć wędrowna Salmo trutta morpha trutta
Troć czarnomorska Salmo trutta labrax
Troć jeziorowa Salmo trutta morpha lacustris
Troć kaspijska Salmo trutta caspius
Pstrąg potokowy - Salmo trutta morpha fario
Pstrąg śródziemnomorski Salmo trutta macrostigma
Salmo trutta oxianus
Salmo trutta aralensis
Salmo trutta taleri
Salmo trutta ferox
Salmo trutta carpio
Salmo trutta marmorata
Pstrąg tęczowy Oncorhynchus mykiss (ang. steelhead) - http://ryby.fishing.pl/gatunek.php?id=24
Oncorhynchus clarki (ang. cutthroat trout)
Oncorhynchus aguabonita

Muzyka [edytuj]
Pstrąg (niem. Die Forelle) to tytuł jednej z pieśni Franza Schuberta ze słowami Friedricha Daniela Schubarta.

amur czarny


Amur czarny (Mylopharyngodon piceus) - słodkowodna ryba z rodziny karpiowatych.
Występowanie: w spokojnych i głębokich rzekach oraz jeziorach Chin i Tajwanu oraz południowej części dorzecza Amuru.
Spis treści[ukryj]
1 Cechy gatunku
2 Pokarm
3 Znaczenie gospodarcze
4 Zobacz też
//

Cechy gatunku [edytuj]
Ciało ciemne, walcowate, wydłużone, zwykle do 80 cm długości (maksymalnie 120 cm i 35 kg). Jeden lub dwa szeregi mocnych zębów gardłowych służących do miażdżenia muszli mięczaków.

Pokarm [edytuj]
Żywi się głównie ślimakami z rodzaju Viviparus. Zjada również owady wodne.

Znaczenie gospodarcze [edytuj]
W Azji poławiany na dużą skalę. Hodowany w stawach. Gatunek introdukowany w Europie i Ameryce Północnej.

amur biały


Amur biały (Ctenopharyngodon idella syn. Leuciscus idella) - ryba z rodziny karpiowatych. Hodowany w akwakulturze, poławiany w wędkarstwie.
Spis treści[ukryj]
1 Występowanie
2 Opis
3 Odżywianie
4 Zachowanie
5 Rozród
6 Zobacz też
//

Występowanie [edytuj]
Nizinne rzeki Chin oraz w dorzeczu Amuru. Ze względu na zalety użytkowe aklimatyzowany w wielu krajach. Aklimatyzowany w Europie od 1950 roku. W Polsce introdukowany od 1964, w 1966 w kompleksie jezior konińskich oraz jeziorze Dgał Wielki na Pojezierzu Mazurskim. Z miejsc hodowli przedostał się do innych zbiorników wodnych. W kolejnych latach zasiedlany również w rzekach. Tereny, na które ta ryba została introdukowana to: środkowa część Ameryki Północnej (Stany Zjednoczone), północna, północno-wschodnia Australia, Indie, Dania, zachodnia część Rosji, północna część Ameryki Południowej (np. Kolumbia, Wenezuela, Gujana Francuska), Afryka Zachodnia, Afryka Południowa, zachodnie tereny Kazachstanu.

Opis [edytuj]
Dorasta do 150 cm długości i 45 kg wagi. Ciało wydłużone, nieznacznie bocznie spłaszczone, walcowate z szeroką głową. Otwór gębowy końcowy. Dwa szeregi zębów gardłowych. Na pokrywach skrzelowych wyraźne promieniste rowki. Grzbiet brunatnozielony, boki srebrzyste. Łuska duża, 40-42 w linii bocznej.

Odżywianie [edytuj]
Młode osobniki żywią się zooplanktonem. Dorosłe zjadają głównie roślinność wodną.

Zachowanie [edytuj]
Amur jest rybą żyjącą w grupie, liczącej kilka, kilkanaście osobników. Gdy woda ogrzeje się do temperatury ok. 12 stopni Celsjusza w sezonie letnim, ryba rozpoczyna żerowanie. Zimuje w grupie, w pobliżu dna, w tym czasie nie pobiera pokarmu, a ciało amura białego pokrywa się grubą warstwą śluzu. Śluz czasami odrywa się od ciała ryby i spływa wraz z prądem wody w postaci nitek. To ułatwia np. rybakom znalezienie miejsca zimowania ryb.

Rozród [edytuj]
Amur biały żyje około 15 lat. W sprzyjających warunkach rośnie bardzo szybko. Dojrzewają w 6-7 roku życia. Zdarza się, że w innych bardziej sprzyjających warunkach np. w wodach Malezji ryba dojrzewa już w wieku 14 miesięcy. Tarło odbywa się od kwietnia przez całe lato w strefie prądowej dużych rzek przy temperaturze 20-23°C. Ikra składana w otwartej toni wodnej spływa z prądem rzeki. Jaja amura białego mają średnicę ok. 1,1mm, od 2 do 3 godzin po złożeniu jaja pęcznieją, powiększając swoją objętość 40-50 razy. Narybek przebywa w spokojnej wodzie przybrzeżnej, w starorzeczach itp. W Polsce amur biały nie rozmnaża się w warunkach naturalnych. Sztuczne tarło przeprowadza się w czerwcu i lipcu.